ارائۀ مدل تدریس اثربخش در دانشگاه: تحلیل دیدگاه استادان

هدف: تحقیق حاضر با هدف ارائه الگوی تدریس اثربخش در دانشگاه با بهره‌گیری از نظرات اساتید و با استفاده از تحلیل شبکه‌های عصبی مصنوعی انجام گرفت. روش: پژوهش حاضر از حیث هدف، کاربردی و از نوع طرحهای ترکیبی- اکتشافی است. جامعۀ آماری تحقیق، اساتید دانشگاه آزاد اسلامی واحد ارومیه است که در قسمت کیفی با 15 نفر از آنان به روش نمونه‌گیری هدفمند و تا مرحلۀ اشباع نظری یافته‌ها مصاحبه شد. در قسمت کمّی نیز با استفاده از فرمول برآورد حجم نمونه کوکران و به صورت ﺗﺼﺎدﻓﯽ طبقه‌ای، 137 نفر از اساتید به عنوان نمونه انتخاب شدند. برای جمع‌آوری داده‌ها و اطلاعات لازم، از دو نوع ابزارِ مصاحبۀ نیمه‌ساختارمند و پرسشنامۀ محقق‌ساخته استفاده شده است. روایی و پایایی پرسشنامه‌، محرز شد. یافته‌ها: عوامل مؤثر بر تدریس اثربخش در پنج مقولۀ کلی ویژگی‌های شخصیتی و فردی، ویژگی‌های علمی و سواد، توانمندی در روابط انسانی و قدرت برقراری ارتباط، مهارت تدریس و مدیریت کلاس درس و مهارت ارزشیابی قابل بررسی است. نتایج تحلیل حساسیت مدل‌سازی شبکۀ عصبی مصنوعی نیز نشان داد توانمندی در بعد روابط انسانی و قدرت ایجاد ارتباط و ویژگی‌های علمی و سواد، به ترتیب بیشترین و کمترین اهمیت را در پیش‌بینی تدریس اثربخش اساتید دارند. نتیجه‌گیری: توجه به ایجاد و تقویت روابط انسانی و قدرت ایجاد ارتباط مؤثر با دانشجو در برنامه‌ریزی برای آموزش و انتصاب و نگهداری اساتید دانشگاه در تدریس اثربخش اساتید مؤثر است.